TRAFİK KAZALARINDA ARAÇ DEĞER KAYBI
Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Başkanlığı 2022 yıl sonu trafik istatistiklerini uyarınca 2022 yılında yerleşim yerinde 400 bin, yerleşim yeri dışında 85 bin olmak üzere toplam 485 bin trafik kazası meydana gelmiştir.
Bu acı bilanço her yıl yüz binlerce sigorta başvurusu ve on binlerce davayı da beraberinde getirmektedir. Bu durum da maddi hasarlı trafik kazalarını bir sektör haline getirmiş ve birçok insanın da bu sektöre yönelmesini sağlamıştır. Öyle ki bugün bir kaza yaptığınızda tanımadığınız onlarca kişi sizi arayarak kendilerine vekalet vermeniz halinde bu maddi tazminatlar konusunda size yardımcı olacaklarını vaat etmektedir.
Öncelikle maddi hasarlı bir trafik kazası neticesinde maruz kalınan tazminatın tahsili için tanıdığınız ya da güvendiğiniz bir Avukat ile çalışmanız sizin lehinize olacaktır. Aksi durumda bir de bu tanımadığınız kişiler mağduriyetinize sebep olabilir. Nitekim son dönemde bu mağduriyet sayısında olağanüstü bir artış yaşanmaktadır.
Bu durumda maddi hasarlı bir trafik kazasına maruz kalmanız durumunda öncelikle telefonun arkasına saklanmayan ve sizinle şeffaf iletişim kurabilen bir Avukat ile çalışmanız gerektiğini bilmeniz gerekir.
1-Araç Değer Kaybı Tazminatı Nedir
Trafik kazasına karışan araç her ne kadar yetkili servis ya da özel bir serviste tamir edilerek onarılmış olsa da bu aracın 2. el değerinde bir kayıp meydana gelecektir. Bugün araç fiyatlarındaki inanılmaz artış bu değer kayıplarını önemli bir kalem haline getirmiştir. Öyle ki bir tampon boya işlemi dahi on binlerce Türk lirası değerinde değer kayıplarına neden olmaktadır.
Bu durumda trafik kazasına karışan bir sürücü öncelikle kusurlu olup olmadığını belirlemek zorundadır. Bu da artık uygulamada iki şekilde belirlenmektedir.
-Trafik kazasına karışan sürücüler kendi arasında bir Kaza Tespit Tutanağı tutabilir. Böyle bir durumda genellikle hatalı olan taraf hatasını kabul etmekte ve tutanağa olayı olduğu gibi yazarak imzalamaktadır.
-Trafik Polisi aranarak yapılan kazaya ilişkin Kaza Tespit Tutanağının polis tarafından tutulması talep edilebilir. Genellikle tarafların kendi aralarında kusurlu tarafın belirlenmesi konusunda anlaşma sağlayamadığı durumlarda bu yola başvurulmaktadır.
Hazır konu Kaza Tespit Tutanağına gelmişken trafik kazası anında ve sonrasında neler yapılması gerektiğini de bilmekte fayda vardır.
Trafik Kazası Anında Yapılması Gerekenler
Kaza anında ilk kontrol etmen gereken aracının hasar alıp almadığı değil vücudunun herhangi bir yerinin zarar görüp görmediğidir. Olabildiğince sakin bir şekilde bedeninde ağrı, sızı, kanama, yara, delinme gibi durumların meydana gelip gelmediğini kontrol ettikten sonra sağlık kuruluşlarından yardım talep edebilir. Bunun yanı sıra kaza durumunda yapılması gerekenler şunlardır:
- Trafik kazasında yapılması gerekenler arasında yer alan en önemli konulardan biri araçları uygun bir yere çekmektir. Yolun ortasında olan trafik kazaları, diğer araçların geçişini engelleyerek zincirleme kazalara neden olabilir. Bu nedenle kaza anına ait fotoğraflar çekildikten sonra mümkünse aracını trafik akışını engellemeyecek olan bir noktaya çekilmesi ve dörtlü farların açılması gerekir.
- Eğer kazada ölü ya da yaralı yoksa kazaya karışan tüm sürücüler birlikte tutanak tutmalıdır. Anlaşmazlık olması durumunda trafik polisi çağırılmalı ve polisin yönlendirmesi doğrultusunda ilgili işlemler yapılmalıdır.
- Ölü ya da yaralının olduğu kazalarda ise mutlaka öncelikli olarak ambulans aranmalı ve kazadaki kusur oranının tespiti için kazanın olduğu bölgeye göre jandarma ya da polisten destek alınmalıdır.
- Kaza yapınca yapılması gerekenler arasındaki en önemli konulardan biri fotoğraf çekmektir. Kaza anındaki kusurları tespit etmek ve araçlar üzerinde meydana gelen hasarların neden olduğu durumları belirlemek için mutlaka kaza anının fotoğraflarının çekilmesi gerekir. Bu fotoğraflar ilgili kaza tutanağına işlenerek maddi hasarların giderilmesi için kanıt olarak kullanılabilir. Fotoğraflarla birlikte hazırlanan kaza tutanağını her iki taraf imzalar ve ilgili hasarı karşılayacağını teyit eder.
- Eğer kaza yapılan diğer sürücü ya da sürücüler alkollü araç kullanmış ya da ehliyetleri yok ise trafik kaza tutanağı hazırlanmadan önce mutlaka polise ya da jandarmaya haber verilmeli ve sürücünün kurallara uymadığı polis tarafından kayda alınmalıdır.
Trafik Kazası Sonrasında Yapılması Gerekenler
Trafik kazası sonrası, kaza anında tutulan trafik kazası tutanağını 5 gün içinde ilgili sigorta şirketine iletilmelidir. Sigorta şirketi ise gönderdiğiniz kaza tutanağını inceler, alınan hasar ihbarı doğrultusunda bir hasar dosyası açar ve Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi’ne iletir. SBM olarak adlandırılan bu kurum, kaza tutanağı ile ilgili nihai kararın verilmesi için prosedürü belirler. Bu sayede hangi tarafın ne oranda suçlu olduğu ve kimin kime ne kadar ödeme yapması gerektiği tespit edilmiş olur. Bununla birlikte SBM, inceledikleri kazanın raporunu sigorta şirketine iletir ve bunun sonucunda sigorta şirketi ilgili sürücülere belirlenen oranda ödeme yapar.
Sigorta şirketleri, ilgili kazadaki hasar oranlarını tespit etmek için anlaşmalı oldukları eksperleri kaza yerine yönlendirebilir ve ödeme yapmadan önce hasarların tespit edilmesini isteyebilir. Bu raporlar sonucunda çıkan karara itiraz etmek isteyenler 5 gün içinde sigorta şirketine başvuru yapabilir ve kaza tespit tutanağının ilgili kurul tarafından yeniden değerlendirilmesini isteyebilirler. Bu süreçte en doğru kararın alınabilmesi için olay yerinde çekilen fotoğraflar net olmalı ve hem SBM’yi hem de sigorta şirketlerini şüpheye düşürmemelidir.
Aracınızda meydana gelen hasar bu şekilde giderilmektedir. Peki Araçta meydana gelen Değer Kaybı nasıl tahsil edilecektir. Nitekim sigorta şirketleri bu konuda kendiliğinden bir ödeme yapmamakta olup bu durumda kazaya karışan tarafın profesyonel bir yardım alması gerekmektedir.
2-Kimler Değer Kaybı Talep Edebilir ve Değer Kaybı Kimden Talep Edilir
Meydana gelen trafik kazasında, kusursuz olan araç sürücüsü, aracında oluşan değer kaybının karşılanması için talepte bulunabilir. Normal şartlarda, kazada kusurlu olan sürücü, değer kaybı talebinde bulunamaz. Ancak kusurlu olan aracın kaskosu var ve kasko poliçesinde kaza halinde kusurlu olsa dahi değer kaybını talep edebileceği şeklinde anlaşma var ise kendi kasko poliçesini yapan sigorta şirketinden değer kaybını da isteyebilir. Bu istisna duruma çok az kasko poliçesinde rastlanmaktadır.
Kazada kusuru bulunmayan araç sürücüsünün aracında meydana gelen zararı karşılamakla yükümlü olan taraf, kazaya kusuruyla sebep olan sürücüdür. Bu sebeple değer kaybına ilişkin talepler, meydana gelen kazada haksız, yani kusurlu olan araç sürücüsüne ve o aracın trafik sigortasına karşı ileri sürülecektir. Yani aracında değer kaybı meydana gelen kusursuz taraf kusurlu araç sürücüsü ya da kusurlu aracın trafik sigortasından bu değer kaybını talep edebilir. Bu durumda kusurlu aracın Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası bu kusursuz araçta oluşan değer kaybının ilk muhatabı olacaktır. Herhangi bir nedenle kusurlu aracın Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasından bu değer kaybının tahsil edilememesi durumunda kusurlu aracın sürücüsü ve varsa kaskosu bu meydana gelen değer kaybının muhatabı olacaktır.
Burada önemli bir konu üzerinde durmakta fayda vardır. Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası ancak limit dahilinde ödeme yapmaktadır. Bu durumda karşılaşılan sorunlardan birisi de Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasının kimi zaman kusursuz olan aracın hasar ve değer kaybının tamamını karşılamakta yeterli olmamasıdır.
17 Mayıs 2022 tarihli Resmî Gazete’de yayınlanan Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasında Tarife Uygulama Esasları Hakkında Yönetmelikte değişiklik yapılmasına dair yönetmelik uyarınca 1 Temmuz 2022 tarihinden itibaren uygulanmak üzere, zorunlu trafik sigortaları kapsamında karşılanan maddi zararlar için geçerli araç başına uygulanan teminat limiti 50.000 TL’den 100.000 TL’ye, kaza başına uygulanan teminat limiti ise 100.000 TL’den 200.000 TL’ye yükseltilmiştir.
Yukarıda da belirttiğimiz üzere küçük çaplı kazalarda bu limitler yeterli olurken orta ve büyük çaplı kazalarda değer kaybı talepleri için Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası dışında kusurlu araç sürücüsüne ve varsa kasko poliçesine karşı da talepte bulunmak mümkündür.
3- Araç Değer Kaybında Zamanaşımı Süresi Nedir
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 72. Maddesi şu şekildedir:
“Tazminat istemi, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yılın ve herhâlde fiilin işlendiği tarihten başlayarak on yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar. Ancak, tazminat ceza kanunlarının daha uzun bir zamanaşımı öngördüğü cezayı gerektiren bir fiilden doğmuşsa, bu zamanaşımı uygulanır.”
Buna göre, araç değer kayıplarına ilişkin taleplerde zararın ve tazminat yükümlüsünün öğrenildiği tarihten itibaren 2 yıl kazanın meydana geldiği tarihten itibaren 10 yıl içerisinde zamanaşımına uğrar.
Araç değer kaybı tazminatında büyük çoğunlukla zarar olay tarihinde öğrenilmekte olup bu sebeple zamanaşımı süresi kaza tarihinde başlamaktadır. Yani değer kaybı tazminatı için zamanaşımı süresinin 2 yıl olacaktır. Bu durumda maddi hasarlı bir trafik kazası meydana geldiğinde kusursuz olan tarafın bir an önce bir avukattan destek alması olası hak kayıpları yaşanmaması adına son derece önemlidir.
4- Araç Değer Kaybında 165.00 Km Sınırı Var Mıdır
Trafik Sigortası Genel Şartları kapsamında 2021 yılında yapılan değişiklikle araç değer kaybı tazminatı isteyebilmek için aracın 165.000 km’den düşük olması şartı, yani kilometre sınırı kaldırılmıştır. Artık her kilometredeki hasar gören araç için araç değer kaybı talep edilebilir.
5- Araç Değer Kaybı Nasıl Belirlenir
Kazaya karışmış araçta meydana gelen değer kaybının tazmini için öncelikle aracın onarım sürecinin bitmesi gerekir. Böylece araçta hangi parçaların değiştirildiği ve hangi parçaların da onarım gördüğü belirlenmiş olur. Değer kaybı aracın markası, modeli, yaşı, kaza sonucunda değişim ve onarım gören parçaları gibi tüm bileşenler toplanarak bulunur. Değer kaybı; bahsedilen kriterler göz önüne alınarak, aracın hasarsız hâliyle ve kaza tarihi itibariyle serbest piyasadaki ikinci el piyasa rayiç değeri ile aracın hasarı onarıldıktan sonraki hâline göre serbest piyasadaki ikinci el piyasa değeri arasındaki farkın tespit edilmesiyle bulunur.
6- Araç Değer Kaybı Nasıl Tahsil Edilir
Araç değer kaybının kim tarafından ve kimlerden talep edileceğini yukarıda izah edilmiştir. Uygulamada sıklıkla bu değer kayıpları kusurlu aracın Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasından talep edilmektedir.
Ancak bu konuda uygulamada ilginç bir durum söz konusudur. Kusurlu tarafın Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasına yapılan değer kaybı başvuruları neticesinde bu sigorta şirketleri kimi zaman başvurulara hiç cevap vermemekte kimi zamanda kısmi bir ödeme yapmaktadırlar. Çoğu zaman araçta meydana gelen gerçek değer kayıpları hak sahibine sigorta şirketleri tarafından ödenmemektedir. Bu durumda zarar gören kişi için dava açmaktan başka bir yol kalmamaktadır. Ülkemizde açılan davaların uzun yıllar bitmemesi nedeni ile dava açmak da çoğu zaman zararın hızlı bir şekilde tahsil edilmesi için çözüm olmamaktadır. Bu da konusunda uzman avukatlar ikinci bir yol olarak Sigorta Tahkim Komisyonu nezdinde dava açmakta ve süreci daha hızlı sona erdirmektedir. Uygulamada bu süre genellikle 4-6 ay arasıdır. Normal mahkemelerdeki yargı süreleri ile kıyaslandığında Sigorta Tahkim Komisyonu son derece hızlı yargılama yaparak dosyaları sonuçlandırmaktadır.
Sigorta Tahkim Komisyonu ile alakalı detaylı bilgi de aşağıdaki gibidir
Sigorta Tahkim Komisyonu Nedir, Komisyona Başvuru Nasıl Yapılır ve Sonuçlandırılır
14.06.2007 tarih ve 26552 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sigortacılık Kanunu’nun 30 uncu maddesi ile kurulmuştur.
Sigorta Tahkim Komisyonuna Başvuru Nasıl Yapılır
Tahkim sistemine üye bir sigorta kuruluşu ile uyuşmazlık yaşadığınızda öncelikle bu uyuşmazlığın çözümü için ilgili sigorta kuruluşuna başvurmanız gereklidir. Sigorta kuruluşunun başvurunuza cevaben gönderdiği nihai yazı talebinizi karşılamadıysa veya sigorta kuruluşundan 15 iş günü (Trafik Sigortasında 15 gün) içinde yazılı bir cevap alamadıysanız, kuruluştan aldığınız cevabi yazı (sigorta kuruluşu size cevap vermediyse sigorta kuruluşuna başvuruda bulunduğunuzu kanıtlayan belgeler) ve iddianızın ispatına yarayacak diğer belgelerle birlikte Komisyona başvurabilirsiniz. Komisyonun başvurunuzu değerlendirmeye alabilmesi için Zorunlu Sigortalar hariç, uyuşmazlık konusu rizikonun ilgili kuruluşun üyelik tarihinden sonra meydana gelmiş olması gerekmektedir. Zorunlu Sigortalarda ise kuruluşun Komisyonumuza üye olup olmadığına bakılmaksızın, 18.04.2013 tarihinden sonra ortaya çıkan uyuşmazlıklar için Komisyonumuza başvuru yapılabilmektedir
Sigorta Tahkim Komisyonunda Başvurular Nasıl Sonuçlandırılır
Komisyona başvuru yapıldıktan sonra, başvurunuz, Komisyon raportörlerince gerekli şartları taşıyıp taşımadığının tespiti bakımından ön incelemeye tabi tutulur. Bu ön inceleme sonunda Raportörler, başvurunuzun sigorta hakemleri tarafından esastan ele alınıp alınmayacağının kararını en geç 15 gün içinde verir. Eğer başvurunuzun hakemlerce incelenmesine karar verilirse başvurunuz derhal bağımsız sigorta hakemlerine iletilir ve en geç 4 ay içerisinde (taraflar aralarında anlaşarak bu süreyi uzatabilir) nihai karar verilir. Sigortacılık Kanunu’nun 30’uncu Maddesinin On İkinci ve On Beşinci Fıkralarında Yer Alan Parasal Sınırların Artırılmasına İlişkin Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” 28 Şubat 2023 tarihli ve 32118 sayılı Resmî Gazetede yayımlanmış olup yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir. Tebliğde yapılan değişiklik gereği, 28/02/2023 tarihinden itibaren (bu tarih de dahil) 15.000-Türk Lirasının altındaki uyuşmazlıklar hakkında verilen hakem kararları ile 238.731-Türk Lirasının altındaki uyuşmazlıklar hakkında verilen itiraz hakem heyeti kararları kesinlik arz etmektedir. Bu miktarın üzerindeki kararlar ise temyiz edilebilmektedir.
7- Biz Ne Yapıyoruz
Müvekkillerimize şeffaf bir hukuki hizmet sunarak bu konudaki mağduriyetlerini gideriyoruz. Bu konuda uzman bir ekiple öncelikli olarak kazaya ilişkin evrakları yasal yollardan temin ediyoruz, ardından meydana gelen değer kaybının miktarını belirlenmesi için uzmanlardan destek alıyor ve gerekli başvuruları yapıyoruz. Sigorta şirketleri gerçek değer kayıplarını ödemediği durumlarda Sigorta Tahkim Komisyonu nezdinde dava açarak ya da limit yetersizliği vb. durumlarda kasko şirketine ya da kusurlu araç sürücüne karşı hukuki yollara başvuru yaparak müvekkillerimizin mağduriyetini gideriyoruz. Tüm bu süreç tarafımızca uyum içerisinde ve yasal prosedür çerçevesinde yürütülmektedir.
Araç değer kaybına ilişkin hukuki hizmete ihtiyaç duyarsanız bize iletişim bilgilerimizde yer alan +90 05347894541 numaralı hat ile whatsapp üzerinden ulaşabilirsiniz.